De rentestand in Nederland is momenteel erg laag. Dit heeft grote gevolgen voor iedereen die een pensioenuitkering aan wil kopen. Deze valt veel lager uit dan de afgelopen jaren voorspeld werd in het Uniform Pensioen Overzicht (UPO). Om de bijna gepensioneerde met een beschikbare premieregeling tegemoet te komen wordt tijdelijk de pensioenknip opnieuw ingevoerd. Dit biedt mensen de mogelijkheid om de pensioenuitkering niet verplicht in één keer 'aan te kopen', maar een 'knip' aan te brengen van twee jaar. De gepensioneerde ontvangt dan twee jaar een tijdelijke uitkering en het ‘echte’ pensioen gaat dan pas twee jaar later in.

Minder afhankelijk van de huidige lage rentestand

Door het pensioen op de pensioendatum later  om te zetten in een levenslange uitkering, zijn pensioengerechtigden minder afhankelijk van de huidige lage rentestand. De pensioenknip wordt opengesteld voor mensen van wie de pensioendatum ligt vóór 1 januari 2017. En alleen wanneer zij het pensioenkapitaal dat beschikbaar is gekomen op de pensioendatum nog niet hebben aangewend voor een levenslange uitkering.

Risico's pensioenknip onderbelicht

Het opsplitsen van het pensioen brengt echter ook risico's met zich mee. En deze zijn onderbelicht. Het is zeker geen garantie is dat bij een hogere rentestand het pensioen omhoog gaat. Ik zie vier potentiële risico's:

1. Voor deelnemers in life cycle beleggingen: In de meeste life cycles zitten lange termijn obligaties en de koers van deze obligaties bewegen tegengesteld aan de rente! Bij een rentestijging wordt de beleggingspot dus (fors) minder waard! Een switch naar andere beleggingen en/of deposito’s moet dus ook overwogen worden. 
2. Voor zelfbeleggers: Het rendement voor de twee jaar na pensioendatum zijn onzeker en kunnen tegenvallen.
3. Bij een berekening van een pensioen wordt altijd de levensverwachting genomen op de leeftijd van aankoop van het pensioen. Het is dus niet zo dat de levensverwachting gelijk blijft als je twee jaar later je pensioen aankoopt. Als de huidige levensverwachting voor iemand van 65 jaar bijvoorbeeld 83 jaar is en twee jaar later op 67-jarige leeftijd is de levensverwachting 84 jaar, dan is het pensioen op 67-jarige leeftijd dus relatief duurder. Dit  zou een rentestijging teniet kunnen doen!
4. Tenslotte mag een verzekeraar/uitvoerder kosten in rekening brengen voor de constructie. Er zijn nog geen voorbeelden, maar de kosten zouden wel eens dermate hoog kunnen zijn dat het voordeel (zeker bij kleine kapitalen) volledig weg valt.

Voor wie is de pensioenknip wel interessant

Welke pensioengerechtigde is dan in mijn ogen geschikt voor de pensioenknip:

• Het pensioen is voor de pensioengerechtigde een extraatje en er mag dus enigszins risico mee gelopen worden. Ook eventueel voldoende vrij vermogen van de pensioengerechtigde maakt het mogelijk om dit risico te lopen.
• De pensioengerechtigde is bereid om de beleggingsmix zelf aan te passen om het effect van de lange termijn obligaties uit te schakelen.

Andere pensioengerechtigden moet wat mij betreft weg blijven bij de nieuwe pensioenknip en hopen op snelle introductie van de doorbeleggingsvariant. Hiermee wordt de beleggingshorizon met 20 jaar verlengd en  dit zal zeker effect hebben bij een lage rentestand!

Staat het klantbelang voorop bij de pensioenuitvoerders?

Tenslotte zien we de laatste jaren als adviseur steeds vaker dat de informatie bij het naderen van het einde van de pensioenpolis door de pensioenuitvoerder rechtstreeks verzonden wordt aan de pensioengerechtigde. Dit gebeurt dan zonder kopie aan ons als adviseur. De pensioenuitvoerder hoopt hiermee de klant te verleiden om te blijven en slinks een aanbieding te doen. Helaas is de informatie vaak incompleet en krijgt de pensioengerechtigde niet de beste deal. De klant weet namelijk vaak niet dat er "geshopt" kan worden.

Het is dus te hopen dat pensioenuitvoerders bij het verzenden van de pensioenstukken een duidelijke toelichting geven op de mogelijkheden en de risico's en de klantbelangen voorop stellen. Ik vrees echter het ergste en dat betekent dat de pensioenknip net als de vorige keer een deceptie wordt en dat de klant niet per definitie de beste deal krijgt!